اگر تا الان نام Web3 را نشنیده اید، قطعا در آینده نزدیک نام آن را بارها خواهید شنید. این مقاله به شما کمک میکند تا بتوانید درک درستی از آن داشته باشید. Web3 نشان دهنده یک تغییر الگو و ساختار در اینترنت است و اغلب از آن به عنوان وب غیرمتمرکز یاد می شود. Web3 در حال حاضر با توسعه سریع dApps (برنامه های غیرمتمرکز)جدید رشد می کند. حال میخواهیم بدانیم که Web3 دقیقاً شامل چه چیزی است و چگونه کار می کند؟ خب، اینها از جمله سوالاتی هستند که در این مقاله قصد داریم به آنها پاسخ دهیم.
با پیشرفت تکنولوژی، اینترنت دائما در حال تغییر و نوسان است. همانطور که از نام آن پیداست، Web3 سومین و آخرین تغییر بزرگ اینترنت است و دارای دو چهره قبلی به شکل Web1 و Web2 است. نقطه های زمانی خاصی وجود ندارد که این تغییرات را در تاریخ اینترنت نشان دهد. با این حال، می توان آنها را با ویژگی های منحصر به فردشان تعریف کرد. Web1 استاتیک، Web2 داینامیک و Web3 غیرمتمرکز است. شما به احتمال زیاد با Web2 بیشتر آشنا هستید زیرا در حال حاضر این مرحله غالب اینترنت است. با این حال، Web3 به سرعت در حال تکامل است، و فقط به مقداری زمان نیاز است تا سیستم های غیرمتمرکز بر سیستم های متمرکز غلبه کند و Web3 به استاندارد وب تبدیل شود.
علاوه بر این، با تکامل و توسعه،Web3 در دسترس تر می شود و جامعه به آن کشش بیشتری پیدا می کند. یک مثال برجسته Moralis است، بهترین سیستم عامل برای توسعه dApp. مورالیس یک زیرساخت باطنی مقیاسپذیر برای کاربران فراهم میکند که به آنها اجازه میدهد زمان توسعه را برای همه پروژههای بلاک چین به حداقل برسانند. این سیستم عامل همچنین مجموعه گسترده ای از ابزارهای توسعه مانند NFT API، Speedy Nodes و Price API را ارائه می دهد. علاوه بر این، Moralis ساده ترین راه برای ایجاد یک رابط کاربری عالی Web3 است.
بنابراین، اگر به دنبال ورود به Web3 هستید، یک مکان عالی برای شروع Moralis است! اما بدون هیچ مقدمه دیگری، بیایید سعی کنیم به این سوال پاسخ دهیم که Web3 چگونه کار می کند؟
همانطور که در مقدمه ذکر شد، اینترنت دائماً در حال تغییر است و از Web1 به Web2 تکامل یافته است و اکنون به سرعت به سمت Web3 حرکت می کند. بنابراین، برای پاسخ به این سوال که "Web3 چیست؟" باید از ابتدا شروع کنیم و فاز های قبلی آن را توضیح دهیم.
Web1 اولین مرحله اینترنت بود و ویژگی مشخصه این دوره عمدتاً ارائه اطلاعات بود. تجربه وب در این مرحله فاقد عناصر تعاملی بود و اینترنت منبعی برای کسب اطلاعات بود. به این ترتیب، در این دوره اینترنت نسبتاً ایستا در نظر گرفته می شد.
با ظهور رسانه های اجتماعی، اینترنت از ماهیت ایستا Web1 فاصله گرفت و به فاز دوم اینترنت یعنی Web2 منتقل شد. مشخصه ی این دوره، تعامل است که ماهیت ایستای وب را به سمت یک تجربه وب پویاتر تغییر می دهد. به این ترتیب، کاربران این فرصت را داشتند که تعامل داشته باشند و محتوای خود را بنویسند، به جای اینکه صرفا مصرف کننده ی اطلاعات باشند.
علاوه بر این، Web2 هنوز فاز غالبی است که امروزه اکثر مردم با آن آشنا هستند. در کنار پویایی، یکی دیگر از ویژگی های غالب Web2 تمرکزگرایی است. تمرکز بودن می تواند عالی باشد، اما در این مورد، به نظر می رسد که معایب آن بیشتر از مزایای آن است. حریم خصوصی، شفافیت، و نقاط شکست منفرد مسائلی هستند که تا حدی از این واقعیت ناشی میشوند که شرکتهای بزرگ و رسانههای اجتماعی مقادیر زیادی اطلاعات و دادههای شخصی را جمعآوری میکنند.
این مسائل که در نتیجه ماهیت متمرکز Web2 بوجود می آیند برخی از نگرانی های اصلی در حال حاضر هستند که باعث تمایل به تغییر به سوی Web3 می شوند که اساس آن بر پایه غیرمتمرکز بودن است. بنابراین، بیایید بررسی کنیم دقیقاً Web3 چیست و چگونه کار می کند؟
متمرکز بودن، اصلی ترین نگرانی اینترنت فعلی است و نقص هایی که از این ساختار سرچشمه می گیرد همان چیزی است که باعث تمایل تغییر به سمت Web3 می شود. از آنجایی که متمرکز بودن منشأ این مسائل است، منطقی است که فرض کنیم راه حل، تمرکززدایی است. به این ترتیب، Web3 قصد دارد یک وب غیرمتمرکز ایجاد کند که در آن دادهها متعلق به شرکتها یا نهادهای متمرکز نباشد، بلکه در بین کاربران آن به اشتراک گذاشته شود.
در هسته اصلی وب 3، بلاک چین قرار دارد، همان فناوری که به عنوان پایه ای برای ارزهای دیجیتال و NFT ها (توکن های غیرقابل تعویض) استفاده می شود. به همین دلیل، جای تعجب نیست که مردم Web3 را با رمزنگاری مرتبط بدانند. بلاک چین یک دفتر کل یا پایگاه داده توزیع شده است که در میان شبکه ای از گره ها یعنی کاربران به اشتراک گذاشته شده است. گره ها شبکه را به کمک نگهداری یک رکورد تغییرناپذیر از تمام تراکنش ها و رویدادهای زنجیره ایمن نگه می دارند. به این ترتیب، فناوری بلاک چین ایده اصلی Web3 که همان نگهداری داده ها به صورت غیر متمرکز است را امکانپذیر میسازد و دیگر نیازی به نگهداری آن ها به صورت متمرکز در مزارع سرور بزرگ که یک رویکرد عمومی در Web2 است، نداریم.
فناوری بلاک چین جریان داده ها را بسیار شفاف می کند زیرا همه اطلاعات در دسترس عموم باقی می مانند. این ماهیت شفاف از سوء استفاده نیز جلوگیری می کند و امکان ارتکاب کلاهبرداری را محدود می کند.
به غیر از فناوری بلاک چین، Web3 دو جزء اصلی دیگر دارد : dApps و قراردادهای هوشمند. برای اینکه درک بهتری از نحوه عملکرد Web3 به شما بدهیم، در ادامه این دو مؤلفه را با جزئیات بیشتر، بررسی میکنیم.
dApps(decentralized Apps) یا برنامه های غیرمتمرکز برنامه های کاربردی هستند که با قابلیتهای Web3 و بلاک چین عرضه میشوند. علاوه بر این، به جای اینکه مبتنی بر یک سیستم متمرکز باشند، در یک شبکه P2P مبتنی بر بلاک چین گستردهتر یا در گرههای مختلف توزیع میشوند. به این ترتیب، کد اصلی برنامه های dApps به جای سرور متمرکز، در شبکه ها وجود دارد.
تمرکززدایی dApps در شبکه های بزرگتر مزایای زیادی را به همراه دارد. اولاً، از آنجایی که سیستم داده ها و اطلاعات را در گره های مختلف توزیع می کند، هیچ نقطه شکست واحدی وجود ندارد. این امر هک کردن یک برنامه و همچنین سانسور محتوا را بسیار دشوارتر می کند. ثانیا، از آنجایی که همه تراکنشها را در زنجیره نگه میداریم، سیستمها بسیار شفافتر عمل میکنند، عاملی که رفتار متقلبانه را محدود میکند.
علاوه بر این، یکی از ویژگیهای دیگر dApps توانایی آنها برای داشتن یک اقتصاد و چرخه ی توکن داخلی است، چیزی که میتواند بسیار مفید باشد. دلایل متعددی وجود دارد که چرا dApps از توکن های داخلی استفاده می کند و یکی از آنها بهره مندی از مکانیزم حاکمیتی است. به این ترتیب، توزیع توکنها برای مدیریت یک برنامه توسط خود کاربران امکانپذیر است. این نشان می دهد که کاربران واقعی به پیشنهادهایی برای تغییر dApp رأی می دهند و آن را به یک رویکرد دموکراتیک تر تبدیل می کنند.
همراه با dApps، بخش مهم دیگری که باید توضیح دهیم تا به این سوال پاسخ دهیم که "Web3 چگونه کار می کند؟" قراردادهای هوشمند هستند. قراردادهای هوشمند، همانند قراردادهای سنتی قراردادهای مدون بین دو طرف هستند. با این تفاوت که کد روی یک بلاک چین، شرایط و ضوابط اجرای آن را تعیین می کند. برای درک بیشتر توضیح قراردادهای هوشمند، از قراردادهای اتریوم به عنوان نمونه استفاده می کنیم.
همه قراردادهای هوشمند اتریوم به طور کلی از دو جزء کد و داده تشکیل شده اند. کد در یک قرارداد هوشمند، انباشته ای از توابع است و داده ها وضعیت و شرح قرارداد هستند. تمام قراردادهای هوشمند اتریوم در یک آدرس خاص قرار دارند و به عنوان نوع خاصی از حساب ها در نظر گرفته می شوند که به آنها قابلیت نگهداری وجه و انجام معاملات را می دهد. با این حال، تفاوت اساسی بین قراردادهای هوشمند و حساب های معمولی این است که در قراردادهای هوشمند کار مدیریت قرارداد و اجرای آن را کد انجام می دهد.
علاوه بر این، توسعه دهندگان معمولا قراردادهای هوشمند را در زبان برنامه نویسی Solidity می نویسند. Solidity یک زبان شی گرا است که در توسعه قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین با سایر بلاک چین های مبتنی بر اتریوم سازگار است زبان های برنامه نویسی دیگری مانند Rust نیز برای انجام این کار وجود دارد.
Web3 هنوز تا حد زیادی تئوری است ولی با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است. هر کسی که میخواهد جزئی از آن باشد باید در مورد فناوریهای بلاک چین و ارزهای دیجیتال آموزش ببیند. این قدمی است که فقط برای استفاده از نسخه دیگری از آنچه در حال حاضر دارند برداشته نمی شود، زیرا در Web3 می توانند از برنامههایی مانند مرورگرهای خصوصی برای دور زدن نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی استفاده کنند.
همچنین مسائلی مربوط به ناشناس بودن و سانسور وجود دارد. اگر کل اینترنت بر روی معماری بلاک چین وب 3 کار می کرد و همه چیز به صورت پاک نشدنی در بلاک چین نوشته می شد، هیچ چیز ناشناسی باقی نمی ماند، که برای برخی خوب است، اما نه برای کسانی که برای امنیت خود نیاز به ناشناس ماندن دارند.
اگر دسترسی هیچ کس به اینترنت مسدود نشود، از لحاظ تئوری تساوی بین انسان ها بوجود می آید، اما انتشار اطلاعات و سخنان نادرست و توهین آمیز باید به نحوی کنترل شود. از آنجایی که اینترنت ما در حال حاضر در کنترل این مسائل بسیار بد است، نمی توان گفت که آیا Web3 بهتر یا بدتر خواهد بود.